| 2013 |
| 13-01-2013 - “Zingeving in een onttoverde wereld” : Pieter Schoonenboom |
| Drs. Pieter Schoonenboom was van 1972 tot 1999 docent psychologie en sociologie aan De Haagse Hogeschool. Van 1999 tot 2007 was hij bestuursvoorzitter van Alba Theaterhuis. Pieter Schoonenboom is docent “Bildung”. Elke cultuur kent ‘sleutelwoorden’, die de mogelijkheid bieden toegang te krijgen tot de innerlijke dynamiek van deze cultuur. De begrippen ‘Zingeving’ en ‘Onttovering’ bieden bij uitstek deze mogelijkheid. Met de samentrekking ‘Zingeving in een onttoverde wereld’ begeven we ons in het hart van een uiterst actuele en levendige discussie. Deze discussie bepaalt het culturele debat, waar tal van sociologen, filosofen en theologen aan meedoen. |
| 17-02-2013 - “Nadenken over de positie van de mens tussen grootheid en kleinheid in” : Jan Greven |
| Dr. Jan Greven (1941)studeerde theologie aan de Vrije Universiteit. Hij was onder meer hoofdredacteur van het dagblad Trouw , directeur van de IKON en tot 2001 uitgever van de landelijke kranten van PCM Uitgevers. Twee denkers uit de 19e eeuw , Kierkegaard en Nietzsche, hebben hem altijd gefascineerd. Zij dachten groot over de mens : de mens kan in zichzelf een vonk ontsteken en authentiek, waarachtig vrij worden ! Maar ze zagen hem ook ‘klein’ en niet als drager van eeuwigheid! Die tussenpositie is voor Jan Greven de plaats om God te zoeken. |
| 17-03-2013 - “Internationale sociale verantwoordelijkheid en ontwikkelings-samenwerking” : Mirjam van Reisen |
| Prof. dr. Mirjam van Reisen is bijzonder hoogleraar Internationale Verantwoordelijkheid op de Marga Klompé leerstoel aan de Universiteit van Tilburg. Prof. Van Reisen doet onderzoek o.m. naar het effect van de VN-resolutie die vrouwen het recht geeft deel te nemen aan vredesonderhandelingen en verplicht tot vervolging van ieder die vrouwen en meisjes geweld aandoet. Wat is ‘internationale sociale verantwoordelijkheid’ en wie zijn daarvoor verantwoordelijk? |
| 20-10-2013 - “De crisis als aanzet tot vernieuwing en sociaal-morele creativiteit” : Govert Buijs |
| Prof. Govert Buijs is bijzonder hoogleraar politieke filosofie en levensbeschouwing aan de VU. “ Het onbehagen voorbij, op weg naar een nieuwe ‘Gouden Eeuw’”, of vanuit de crisis op weg naar nieuw elan en nieuw perspectief.. Waaruit bestaat dat perspectief? Zijn opvatting is dat de behoefte om iets aan de samenleving bij te dragen de westerse cultuur heeft gevormd en ook nog steeds levend is. Die bijdragen op basis van ieders talent kende eigen bronnen van waardering (geld, aanzien, respect). Nu heeft het neoliberalisme en het denken en spreken in uitsluitend economische termen en geld de overhand gekregen. Gevolg is een ‘platte samenleving’ en een ‘eendimensionale mens’. Wat houdt die inzet om bij te dragen aan de samenleving in en hoe krijgt die weer prioriteit in onze directe omgeving en in de institutionele domeinen van onze samenleving ? |
| 24-11-2013 - “Nederland als vervlogen droom” : Thijs Kleinpaste |
| Thijs Kleinpaste studeerde geschiedenis (UvA), was lokaal actief voor D66 en pu-bliceerde o.a. in De Groene Amsterdammer, NRC Handelsblad, De Standaard en Trouw. Thijs Kleinpaste stelt dat de natiestaat waarin burgers, verenigd onder de vlag van nationale eenheid, samen hun lot bepaalden, verleden tijd is. De wereld is grilliger en onherbergzamer geworden als gevolg van individualisering: een reusachtig netwerk waarin het ieder voor zich is. De nieuwe generatie, de twintigers waarvan hij deel uitmaakt, zoekt naar een nieuwe vaste bodem. Kan er een nieuw burgerschapsideaal ontstaan, een nieuw perspectief ? |
| 2014 |
| 19-01-2014 - “Het onbehagen voorbij, de weg naar een nieuwe gouden eeuw” : Mohammed Mohandis en Karen van der Heijden |
| Mohammed Mohandis is lid van de Tweede Kamer voor de PvdA en voormalig gemeenteraadslid in Gouda. Karen van der Heijden is student politicologie aan de Radboud Universiteit Nijme-gen, lid van de jongerenorganisatie van Groen Links en voormalig internationaal secretaris daarvan. “ Het onbehagen voorbij, op weg naar een nieuwe ‘Gouden Eeuw’”, of . . . vanuit de crisis op weg naar nieuw elan en nieuw perspectief. Wat is die weg? Aan Mohammed Mohandis en Karen van der Heijden leggen we de analyses van de vorige sprekers voor. Wat is hun visie daarop en zijn zij de jonge politici die ons op weg kunnen helpen naar nieuw elan en nieuw perspectief ? |
| 09-02-2014 - “Levinas en het gelaat, ik ben vrij omdat ik verantwoordelijk ben” : Joachim Duyndam |
| Prof. dr. Joachim Duyndam is Socrates hoogleraar Wijsbegeerte in het bijzonder met betrekking tot humanisme, mensbeeld en geestelijke weerbaarheid aan de Universiteit voor Humanistiek te Utrecht. Menselijk leven is meer dan zelfhandhaving. Bieden religie en spiritualiteit dat meerdere of zijn ze in deze tijd van individualisme en secularisatie niet meer dan luchtspiegelingen? Een antwoord is te vinden in het werk van de joodse filosoof Emmanuel Levinas (1906-1995). Prof. dr. Joachim Duyndam opent de lezingenserie en licht zijn denken toe. Dat begint bij het menselijk gelaat, de ander. Voor Levinas is het bijzondere van de mens zijn verantwoordelijkheid. Actueel zijn zijn ideeën ook voor de hulpverlening, de zorg voor het milieu en de ontmoeting tussen de verschillende culturen |
| 16-03-2014 - “Spiritualiteit in het dagelijks leven – tussen denken en voelen naar handelen” : Suzette van IJssel |
| Suzette van IJssel (1968) promoveerde aan de Universiteit voor Humanistiek met een onderzoek naar de rol van spiritualiteit in het leven en werk van humanistisch geestelijk verzorgers. Zij is als zzp ’er werkzaam in onderwijs, onderzoek en geestelijke verzorging op het gebied van hedendaagse spiritualiteit, zingeving, humanisme en levens kunst. De term spiritualiteit heeft de laatste decennia gestaag aan populariteit gewon-nen ten opzichte van termen als religie en religieus. Een van de grootste redenen hierachter is dat spiritualiteit veel minder met godsdienstigheid, dogma’s en instituties wordt geassocieerd. Maar waar gaat spiritualiteit nu eigenlijk over en wat voor betekenis kan het hebben in het dagelijks bestaan? |
| 30-03-2014 - “Mijn jaren van geloven, voorgoed verleden, blijvend visioen” : Niek A. Schuman |
| Niek Schuman is oud-docent Oude Testament en emeritus hoogleraar Liturgiewetenschap. In de lezing neemt de schrijver ons mee langs een slingerend pad naar de top van de berg Thabor en worden onderweg enkele levensvragen en kernzaken aan de orde gesteld , die velen van ons zullen herkennen. Vragen over “geloof-wetenschap” , vooral ook de vraag naar de verhouding tussen geloven en de waarneembare/meetbare werkelijkheid. Over de tocht van het leven in verbondenheid met generaties voor ons en met een macht als bondgenoot tegen de chaos. Een vergezicht van onverdedigbare noties ! |
| 26-10-2014 - “Ruim anderhalf jaar Paus Franciscus” : Stijn Fens |
| Stijn Fens studeerde Europese Studies met hoofdvak Italiaans aan de Universiteit van Amsterdam en is werkzaam als journalist en publicist. Stijn Fens heeft een persoonlijke fascinatie voor het Vaticaan en zijn bewoners. Regelmatig reisde hij mee met pauselijke staatsbezoeken. Wat is na 1,5 jaar pontificaat de betekenis van Paus Franciscus binnen de kerk en voor de wereld |
| 16-11-2014 - “Techniek en de aantasting van de persoonlijke levenssfeer – wat is mogelijk en wat is ethisch verantwoord ?” : Jeroen van den Hoven |
| Prof.dr. M. Jeroen van den Hoven is als hoogleraar Ethiek verbonden aan de Technische Universi-teit Delft. Hij is voorzitter van de afdeling Values and Technology en vice-decaan bij de faculteit Techniek, Bestuur en Management. Daarnaast is hij wetenschappelijk directeur van het 3TU Centre for Ethics and Technology. In 1949 publiceerde George Orwell zijn dystopische roman met de titel 1984. Daarin beschreef hij de gevaren van een extreme staatscontrole (Big brother is watching you). Door de recente onthullingen van Edward Snowden lijken deze ook van toepassing te gaan worden op onze westerse, democratische samenlevingen. Bovendien lijkt de commercie nergens meer voor terug te schrikken om burgers zodanig te manipuleren dat zij hun producten kopen, ook als ze die niet nodig hebben. Deze lezing is bedoeld om een bijdrage te leveren aan de bewustwording van de technologische mogelijkheden tot manipulatie en beheersing en de aantasting van de belangen van mens en samenleving die deze mogelijkheden met zich meebrengen. |
