| 2017 |
| 29-01-2017 - Boeddhistische inzichtsmeditatie: Henk Barendregt |
| Prof.dr. Henk Barendregt is hoogleraar aan de Radboud Universiteit in de grondslagen van de Wiskunde en de Informatica, geeft leiding aan trainingen in Vipassana meditatie en meditatietechniek en leidt een interdisciplinair onderzoeksgroep naar meditatie en klinische toepassing. Of we ons prettig voelen hangt ten dele af van de situatie waarin we ons bevinden. Meer nog wordt ons welzijn bepaald door onze mentale toestand. Deze laatste heeft een invloed op ons gemoed, ons gedrag en onze lichaamlijke conditie. Het is mogelijk om ons gedrag en onze concentratie te trainen, waardoor een heilzaam gemoed ontstaat en we meer stress bestendig worden. Daarna is het zelfs mogelijk om verder te oefenen en via overgave inzicht te krijgen in de conditioneringen van het leven. Daardoor kan men, ondanks onvermijdelijke pijn in het leven, het leed leren los te laten. |
| 12-03-2017 - Het duurzaamheidbeleid van financiële instellingen - de ambitie om bedrijven te bewegen klimaatneutraal te zijn in 2030: Piet Sprengers |
| Drs. Piet Sprengers is hoofd duurzaamheid bij de ASN-bank, bepaalt waar de bank in investeert, richtte de vereniging van duurzame beleggers (VBDO) op en neemt initiatieven om de financiële wereld tot duurzaamheid te bewegen. Gelukkig zijn er banken die - ook na de financiële crisis - actief doorgingen met investeren in duurzaamheid van banken en bedrijven. |
| 02-04-2017 - Johan Sebastiaan Bach, zijn leven, zijn werk, zijn passie: Dirk Jan Warnaar |
| Dirk Jan Warnaar is een bevlogen musicus, koordirigent en filmmaker met een bijzondere liefde voor de Matthäus Passion van Bach, die hij verschillende keren dirigeerde. De herkomst van de Passiemuziek in het algemeen en over het leven van Johan Sebastiaan Bach in het bijzonder. Aan de orde komen wetenswaardigheden betreffende de Mattheus-passie, als de muziek, de koralen, de teksten, de getallensymboliek en de kruisvorm. |
| 17-09-2017 - Moreel erfgoed in de politiek - maatschappelijke praktijk: Bas de Gaay Fortman |
| Prof. dr. mr. Bas de Gaay Fortman, politicus en wetenschapper, is hoogleraar Politieke economie van de rechten van de mens. Samen met zijn kleinzoon Olivier de Gaay Fortman publiceerde hij De Grondwetswijzer, aanzet tot Grondwet-activisme. Wereldwijd is het politieke toneel in korte tijd hevig veranderd. Zelfs de parlementaire democratie staat onder druk. De financiële crisis beschadigde economische verwachtingen op het moment dat brandhaarden rond Europa voor grote stromen vluchtelingen zorgden en terreuraanslagen het nieuws gingen domineren. Populisme en referendumpolitiek volgden. Hoe geven we onze uit balans geraakte samenleving weer politieke structuur? |
| 19-11-2017 - Hoe behouden we de aarde als een duurzaam systeem?: Pieter C. Lemmens |
| Dr. Pieter C. Lemmens is filosoof verbonden aan het Institute for Science, Innovation and Society van de Radbout Universiteit in Nijmegen. Hij gaf een inleidend college over het gesprek vorig jaar tussen Peter Sloterdijk en Bernard Stiegler over het Antropoceen, het geologisch tijdvak waarin het menselijk handelen bepalend is voor de aarde. “De invloed van de mens op de biosfeer is groter dan welke natuurlijke factor ook”, stelt Pieter Lemmens (07-08-2017 in Trouw). De mens is een geologische factor geworden en staat voor een nieuw geologisch tijdvak, het Antropoceen. Is de bezorgdheid daarover te groot ? De dominantie van de mens heeft er ook voor gezorgd dat ziektes overwonnen zijn en voedselschaarste wordt terugge-drongen. Maar de opwarming van de aarde heeft nu al vernietigende gevolgen voor de natuur en maakt woongebieden op aarde voor de mens onleefbaar. |
| 03-12-2017 - De oplossing van de vijandschap tussen IS en het Westen ligt in de Koran en de Bijbel: Anton Wessels |
| Prof. dr. Anton Wessels is emeritus hoogleraar Godsdienstwetenschap aan de VU. Hij studeerde o.m. in Cairo, doceerde jarenlang aan de Theologische Hogeschool in Beirut (Libanon) en publiceerde in het bijzonder over de verhouding tussen islam en christendom en de verhouding tussen culturen. “Wij leven in apocalyptische tijden”. Een kreet die dezer dagen vaak wordt gehoord zowel van christelijke als van moslim zijde. Wij zouden in het einde der tijden leven en de oorlogen die aan de gang zijn zouden in dat verband verstaan en verklaard moeten worden. |
| 2018 |
| 21-01-2018 - Boosheid als mijlpaal in een maatschappelijk c.q. individueel ontwikkelingsproces: Frank Koerselman |
| Prof. dr. Frank Koerselman is emeritus hoogleraar psychiatrie en psychotherapie aan het Universitair Medisch Centrum Utrecht. Hij publiceerde o.m. over identiteit, levensbeschouwing en zingeving. De burger is boos. Iedereen in Nederland klaagt en voelt zich miskend. De media berichten niet anders. Hoe kan dat in een land, dat volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau zo ongeveer het gelukkigste van de wereld is? Boosheid is een slecht begrepen emotie. In deze lezing komt aan de orde hoe het voor onze voorouders dan wel een nuttig signaal kan zijn geweest, maar hoe het nu is verworden tot een ongrijpbaar – en dus gevaarlijk fenomeen. |
| 18-02-2018 - Morele verbeeldingskracht in het present zijn met en voor mensen: Brecht Molenaar |
| Drs. Brecht Molenaar is zorgethica. Ze was twintig jaar werkzaam als humanistisch geestelijk verzorger en is nu stafmedewerker bij de Stichting Presentie. De presentiebenadering brengt onder woorden wat ervoor nodig is om goede zorg te verlenen. Deze benadering van mensen is gebaseerd op ervaring van werkers en op onderzoek naar concrete praktijken van zorg. Wat doen goede zorggevers eigenlijk? Ze blijken hun zorg én gedegen én met liefde te geven. Zulke ‘presente zorg’ doet mensen als persoon voluit in tel zijn en gaat in tegen gevoelens van sociale overbodigheid. Ook verbeelding speelt een belangrijke rol in het geven van zorg. Je zult je moeten verbeelden: wat wordt het resultaat als ik dit of dat doe en wat zou er gebeuren als ik niets zou doen? |
| 18-03-2018 - De spiritualiteit van Meister Eckhart: Marga Haas |
| Drs. Marga Haas is theoloog en geestelijk verzorger in een hospice. Zij publiceerde ‘God en ik zijn één, veertig dagen met Meister Eckhart’. Wat heeft de spiritualiteit van Meester Eckhart ons in onze tijd te bieden? Meester Eckhart van Hochheim (1260 -1327) was een Dominicaanse mysticus en beroemd docent aan de Universiteit in Parijs. “Hoe ondoorgrondelijk zijn woorden soms zijn, hij is voor mij een brug”, aldus Marga Haas. “Hij verbindt de oever van bijbel en geloof met de oever van mijn ervaring en geestelijke ontwikkeling”. In onze multireligieuze samenleving overbrugt hij ook de verschillen in de religieuze tradities. |
| 07-10-2018 - Wat op het spel staat - hoe richting te vinden: René ten Bos |
| Prof. dr. René ten Bos is de ‘ Denker des Vaderlands’ en als hoogleraar filosofie verbonden aan de Radboud Universiteit bij de afdeling Management Sciences. Alarmisme en apocalyptisch denken helpen niet om meer richting te vinden (René ten Bos). |
| 18-11-2018 - Arbeid en inkomen. De Werkloze toekomst: Dennis de Gruijter |
| Drs. Dennis de Gruijter is filosoof, auteur, docent, grondlegger van de Nederlandse Filosofie Olympiade en stadsfilosoof van Gouda. De toekomst is werkloos. Door robotisering en automatisering zal lichamelijke en cognitieve arbeid grotendeels verdwijnen. Steeds meer mensen zullen minder kunnen werken. Wat betekent dat voor een cultuur waarin je sociaal-maatschappelijke waarde voornamelijk bepaald wordt door werk? Wat betekent dat voor burgers die opgevoed zijn met de Calvinistische en socialistische arbeidsethos dat werk zin geeft aan je leven? Is de werkloze toekomst een utopie of een crisis, een verworven vrijheid of een nieuwe slavernij? (Dennis de Gruijter) ‘Wat is - als we niet meer samenvallen met ons werk - onze sociaal-maatschappelijke waarde als mens’. (Philipp Blom) |
