‘Waarde(n)vol samenleven’

Mensen hebben mensen nodig. We kunnen niet leven zonder onze kleine kringen en ook niet zonder grotere sociale verbanden. Die verbindingen zijn ons dus veel waard. We zoeken in dit programma naar die verbindende waarden. We stellen ook de vraag aan de orde waarom sommige van die waarden worden veronachtzaamd bij de regulering van onze samenlevingsverbanden.

Alle presentaties worden gehouden in de Agnietenkapel, Nieuwe Markt 100 in Gouda van 15:30 – 17.00 uur. Deur open om 15.00 uur. Toegangsprijs € 7,50

29 september 2024 Presentatie door Micha de Winter

‘Medemenselijk opvoeden‘

Opvoeding moet niet alleen gericht zijn op autonomie en individuele ontplooiing, maar ook op de ontwikkeling van sociale daadkracht (agency) en sociale nieuws-gierigheid. Om samen te kunnen leven in een democratie is het van wezenlijk belang dat we niet alleen onze eigen belangen nastreven, maar ook oog hebben voor die van anderen. Onderwijs en opvoeding zijn daarbij onze belangrijkste instrumenten. Die kunnen jonge mensen helpen enthousiasmeren voor het leven in een vrije, rechtvaardige en solidaire samenleving.
Micha de Winter was jarenlang hoogleraar pedagogiek in Utrecht en maakte deel uit van diverse adviescommissies. Recent verscheen zijn boek Medemenselijk opvoeden.

27 oktober 2024 Presentatie door Harry Kunneman

‘Maatschappelijke stikstof’

We hebben te maken met een stikstofcrisis die niet alleen de natuur in het nauw brengt, maar ook ons dagelijks leven. Er is een overmaat aan economische, bestuurlijke en consumptieve stikstof, die de bodem van ons bestaan verontreinigt en onontbeerlijke relationele voedingsstoffen verdringt. Wanneer we het verband tussen deze twee gedaantes van de stikstofcrisis begrijpen, krijgen we meer zicht op wat we daartegen kunnen doen.
Harry Kunneman was jarenlang hoogleraar sociale filosofie aan de Universiteit voor Humanistiek. Van zijn vele publicaties is het bekendst zijn boek Voorbij het dikke ik.

19 januari 2025 Presentatie door Hans Achterhuis

‘Laten we meenten’

‘Meent’ is een oud-Nederlands woord voor ‘gemene gronden’, een onverdeeld gemeenschappelijk bezit. Die meenten van vroeger zijn intussen allang onteigend en privébezit geworden. Iets dergelijks bestaat echter nog steeds. Er wordt ook vandaag gebruik gemaakt van gemeenschappelijke hulpbronnen door leden van een groep of samenleving. Niet alles is geprivatiseerd. Daarnaast is de meent een toekomstperspectief. Er zijn kleinschalige utopische initiatieven die genomen worden door een groep actieve deelnemers die samen ‘meenten’.
Hans Achterhuis is filosoof en werd in 2012 de eerste Denker des Vaderlands. Hij schreef veel boeken waaronder het boekje De meent, een vitale utopie voor uitgeverij De Meent.

16 februari 2025 Presentatie door Ronald van Raak

‘Erasmus: eigenzinnig zoeken naar gedeelde waarden’

De politiek leidt tot polarisatie, de samenleving lijkt te verharden en de omgang tussen mensen wordt moeilijker. Erasmus leerde hoe mensen zelf moesten nadenken en kritisch moesten zijn, maar altijd met de nodige humor en zelfrelativering. Zijn filosofie kan ons helpen om flinke discussies te voeren en elkaar toch beter te leren begrijpen. Een denken waarin het individu centraal staat maar dat leidt tot gemeenschapszin. Omdat we onze dwaasheid en eigenzinnigheid met elkaar delen.
Ronald van Raak is hoogleraar Erasmiaanse waarden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en als raadslid verbonden aan de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB).

16 maart 2025 Presentatie door Evelien Tonkens en Tsjalling Swierstra

‘Voorbij vijandige polarisatie’

Vijandige politieke polarisatie in Nederland bedreigt de democratie. Er is een botsing tussen twee legitieme morele grondhoudingen: morele bijziendheid – zorg voor de eigen groep hier en nu, versus morele verziendheid – zorg voor vreemdelingen, en problemen ver weg en later. De noodzakelijke verbinding tussen beide morele perspectieven wordt bemoeilijkt door bedreiging van cruciale voorwaarden voor solidariteit. Om vijandige polarisatie te bestrijden moeten we die voorwaarden verbeteren.
Evelien Tonkens is socioloog en hoogleraar burgerschap. Tsjalling Swierstra is hoogleraar filosofie. Hun beider nieuwste boek zal gaan over bestrijding van vijandige polarisatie.

13 april 2025 Presentatie door Nico Koning

‘Verbinding en bevrijding’

Welke waarden verbinden ons? In deze laatste presentatie van de serie worden kerngedachten samengevat uit de 5 voorgaande presentaties met op de achtergrond die vraag naar verbindende kernwaarden. Daarbij kijken we ook hoe die waarden zich verhouden tot de waarde van vrijheid. En in het licht daarvan stellen we de vraag hoe duurzaam de bevrijding van 80 jaar geleden was en onder welke voorwaarden we de verworven vrijheden kunnen behouden of misschien wel vergroten.
Nico Koning is andragoloog en doceerde filosofie en ethiek. Recent publiceerde hij het boek De waarde van woede.